Ký hợp đồng lao động "giả" để hưởng trợ cấp thất nghiệp một lần

Theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội thì trường hợp người lao động đang hưởng trợ cấp thất nghiệp hàng tháng nếu tìm được việc làm hoặc phải thực hiện nghĩa vụ quân sự được chuyển sang hưởng trợ cấp thất nghiệp một lần. Tuy nhiên, nếu người lao động chỉ ký hợp đồng lao động với công ty mới để hưởng trợ cấp thất nghiệp một lần nhưng không đi làm thì có được hưởng trợ cấp thất nghiệp một lần không?

     Bảo hiểm thất nghiệp
    Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) là chính sách xã hội của Nhà nước giúp cho những người thất nghiệp trong thời gian chưa tìm được việc làm có cơ hội học nghề, tìm kiếm công việc mới. Theo quy định pháp luật thì người thất nghiệp được hưởng trợ cấp thất nghiệp trong thời gian nhất định tùy thuộc vào thời gian đóng BHTN, cụ thể:
    - 3 tháng nếu đóng BHTN đủ 12 tháng đến dưới 36 tháng.
    - 6 tháng nếu đóng BHTN đủ 36 tháng đến dưới 72 tháng.
    - 9 tháng nếu đóng BHTN đủ 72 tháng đến dưới 144 tháng.
    - 12 tháng nếu đóng BHTN đủ 144 tháng trở lên.
Tuy nhiên, người thất nghiệp chỉ được hưởng trợ cấp thất nghiệp khi đáp ứng đủ các điều kiện sau:
- Đã đóng bảo hiểm thất nghiệp đủ mười hai tháng trở lên trong thời gian hai mươi bốn tháng trước khi bị mất việc làm hoặc chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc theo quy định của pháp luật; 
- Đã đăng ký thất nghiệp với Trung tâm giới thiệu việc làm thuộc Sở Lao động - Thương binh và xã hội khi bị mất việc làm hoặc chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc 
- Chưa tìm được việc làm sau mười lăm ngày, kể từ ngày đăng ký thất nghiệp với Trung tâm giới thiệu việc làm theo quy định.
     Bảo hiểm thất nghiệp một lần …
     Người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp hàng tháng được chuyển sang hưởng trợ cấp thất nghiệp một lần khi người đó tìm được việc làm hoặc phải thực hiện nghĩa vụ quân sự. Như vậy, kể từ ngày hợp đồng lao động/hợp đồng làm việc mới của người thất nghiệp có hiệu lực hoặc là ngày bắt đầu làm việc được ghi trong quyết định tuyển dụng đối với trường hợp không thuộc đối tượng giao kết hợp đồng lao động/hợp đồng làm việc hoặc ngày người lao động nhập ngũ thì người lao động đang hưởng trợ cấp thất nghiệp chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp hàng tháng và chuyển sang hưởng trợ cấp thất nghiệp một lần.
Để được hưởng trợ cấp thất nghiệp một lần, người thất nghiệp cần làm đơn đề nghị hưởng trợ cấp một lần (theo mẫu) kèm hợp đồng lao động/hợp đồng làm việc ký với công ty mới gửi Trung tâm Giới thiệu việc làm thuộc Sở Lao động - Thương binh và xã hội tỉnh, thành phố nơi đang hưởng trợ cấp thất nghiệp để hoàn thiện các thủ tục theo quy định. Tổng số tiền hưởng trợ cấp một lần bằng tổng số thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp còn lại mà người lao động bị thất nghiệp chưa hưởng.
…và trường hợp bị truy thu bảo hiểm thất nghiệp một lần
     Hiện nay, bắt đầu xuất hiện trường hợp người lao động muốn hưởng trợ cấp thất nghiệp một lần thay cho trợ cấp thất nghiệp hàng tháng, bởi tâm lý ngại đến Trung tâm Giới thiệu việc làm thông báo về việc tìm kiếm việc làm hàng tháng. Do đó, mới đây Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã có Công văn số 3680/BHXH-CSXH ngày 18/9/2013 hướng dẫn giải quyết đối với trường hợp này như sau:
Sau khi chi trợ cấp một lần về bảo hiểm thất nghiệp mà phát hiện người lao động có giao kết hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc nhưng thực tế không làm việc chỉ có hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc để làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp một lần thì bảo hiểm xã hội tỉnh, thành phố làm văn bản kèm theo hồ sơ, giấy tờ có liên quan, đề nghị Sở Lao động - Thương binh và xã hội thanh tra, xử lý vi phạm pháp luật đối với người sử dụng lao động, người lao động và thu hồi số tiền hưởng sai.
    Như vậy, nếu đang trong thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp hàng tháng mà người lao động tìm được việc làm thì có thể làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp một lần, nhưng nếu người lao động ký hợp đồng lao động “giả” để hưởng trợ cấp thất nghiệp sẽ bị thu hồi số tiền trợ cấp đó./.